ارزیابی اثرات تغذیه ای عصاره مخمر saccharomyces cerevisiae و پودر هیدرولیز شده آن بر رشد و ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان (oncorhynchus mykiss)

هدف از انجام این بررسی، مطالعه تأثیر عصاره و پودر هیدرولیز شده مخمر ساکارومایسس سرویزیا بر شاخص های رشد، مقاومت در برابر استرس افزایش دما و هایپوکسی، پارامترهای خون شناسی، برخی از پاسخ های ایمنی و ترکیب شیمیایی بدن ماهیان قزل آلای رنگین کمان بود. برای این منظور، تعداد 600 قطعه ماهی با وزن متوسط 57/3 ± 56/44 گرم از یکی از مزارع پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان ارومیه تهیه و بعد از انتقال به سالن تکثیر و پرورش پژوهشکده آرتمیا و آبزیان، به مدت 10 روز با شرایط آزمایشگاهی سازگار شدند. پس از سازگاری، ماهیان به چهار تیمار و هر تیمار با سه تکرار به ترتیب زیر تقسیم شدند: تیمار یک (گروه شاهد، تغذیه با غذای تجاری)، تیمار دو (تغذیه با غذای حاوی 1% عصاره مخمر)، تیمار سه (تغذیه با غذای حاوی 1% پودر هیدرولیز شده مخمر) و تیمار چهار (تغذیه با غذای حاوی 1% مخلوط عصاره و پودر هیدرلیز شده مخمر). ماهیان به مدت 60 روز به ترتیب با تیمارهای فوق تغذیه شدند و سپس همه تیمارها به مدت 15 روز دیگر، فقط غذای تجاری (شاهد) دریافت کردند. در این مطالعه، شاخص های رشد، پارامترهای خون شناسی، فاکتورهای ایمنی شامل فعالیت لیزوزیم، راه جایگزین کمپلمان و مقدار ایمیونوگلوبولین کل سرم، میزان مقاومت و بازماندگی ماهیان در برابر استرس های محیطی و مواجهه با باکتری یرسینیا روکری و ترکیبات شیمیایی بدن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج زیست سنجی نشان داد که شاخص های طول کل، وزن، درصد افزایش وزن، نرخ رشد ویژه، ضریب تبدیل غذایی و کارآیی غذایی به طور معنی داری (05/0>p) در تیمار چهار نسبت به گروه شاهد، بالاتر بود ولی از لحاظ فاکتور ضریب چاقی بین تیمارهای مختلف، هیچ گونه اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. میزان فعالیت لیزوزیم سرم در روز 30، در تیمارهای 2 و 4 به طور معنی داری (05/0>p) بالاتر از تیمار شاهد بوده و در روز 60 نیز در همه تیمارها نسبت به تیمار شاهد به طور معنی داری (05/0>p) بیشتر بود. از لحاظ میزان فعالیت راه جایگزین کمپلمان و آنتی بادی کل سرم در روزهای 30 و 60 به ترتیب تیمارهای 4، 2 و 4 به طور معنی داری (05/0>p) بالاتر از تیمار شاهد بودند. در طی دوره آزمایش، از نظر فاکتورهای خونی، هیچ گونه اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف مشاهده نشد. نتایج مواجهه باکتریایی نشان داد که بیشترین میزان مرگ و میر تجمعی مربوط به تیمار شاهد بود (45/56 درصد 5 روز بعد از تزریق باکتری). همچنین میزان بازماندگی ماهیان در مواجهه با استرس افزایش دما (دمای 26 درجه سانتی گراد) در تیمار 4 نسبت به سایر گروه ها، بالاتر بود (8/7 ± 31/53 درصد 2 ساعت بعد از شروع استرس) ولی اختلاف آماری معنی-داری مشاهده نگردید. در استرس هایپوکسی، کمترین تلفات مربوط به تیمار 4 بوده (3/1 ± 66/6 درصد 2 ساعت بعد از شروع استرس) و با سایر تیمارها، اختلاف معنی داری (05/0>p) داشت. آنالیز ترکیب شیمیایی بدن نشان داد که از نظر درصد رطوبت، خاکستر، چربی و پروتئین کل بین تیمارهای مختلف، هیچ گونه اختلاف معنی داری وجود نداشت. بر اساس یافته های حاصل از این تحقیق می توان نتیجه گرفت که استفاده از عصاره و پودر هیدرولیز شده مخمر به صورت توأم باعث بهبود پاسخ های ایمنی، افزایش رشد و مقاومت ماهیان در برابر استرس های محیطی و مواجهه باکتریایی با یرسینیا روکری در ماهیان قزل آلای رنگین کمان می گردد.